ERKEK KADIN MÜNASEBETLERİ

İslâmi Hayatta
Aile ve Çocuk Terbiyesi
İttihad İlmî Araştırma Heyeti
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِِ
3- ERKEK KADIN MÜNASEBETLERİ
İslâm aile hayatında kadın ve erkeğin vazife, hak ve mesuliyetleri tavzih ve tanzim edilmiştir. Ezcümle: Aile hukuku ile alâkalı bir âyetin tefsirinde deniliyor ki:
«Erkeklerin mirasta istihkakları ziyade olmasının hikmeti (4:34)
اَلرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ erkekler ve alel-husus recul olan tam erkekler, kadınlar üzerinde kavvamdırlar; onların üstlerinde dururlar, işlerine bakarlar, dikkatle gözetir, muhafaza ederler, kâhyaları, müdürleri, muhafızları, veliyy-ül emirleridir...
Şüphesiz ki, bu vazifelerini yapan ricalin de kadınlar üzerinde kavvam olmaları ve onlardan itaat ü sadakat beklemeleri bir hakk-ı meşrularıdır. Binaenaleyh
فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ saliha olan kadınlar da Allah'a itaat ederler. Kocalarına karşı divan durup, haklarına riayet ederler.
حَافِظَاتٌ لِلْغَيْبِ Kocalarının gıyabında nefis ve mal ü namus ve haysiyet ve esrar-ı aile gibi muhafazası lâzım gelen hususatı بِمَا حَفِظَ اللَّهُ hıfz-ı İlahîye istinaden muhafaza ederler. Zira Allah bunların muhafazasını emretmiştir.
Aleyhissalatü Vesselam Efendimiz'den mervidir ki:
“Nisa'nın hayırlısı o kadındır ki; baktığın zaman seni mesrur eder, emredersen itaat eyler, gıyabında bulunduğun zaman da seni malında ve nefsinde hıfzeder” buyurmuş ve bu âyeti okumuştur...
وَاللَّاتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ Ey kavvam olan vezevcelerinin haklarını veren zevcler! Nüşuzlarından, yani kafa tutup itaatsizlik etmelerinden korktuğunuz, korkacak bir emare hissettiğiniz karılara gelince...
Nüşuz: Esas-ı lügatta irtifa' ve tümseklik mânasından me'huz olarak, kadının kocasına kafa tutup isyankâr bir vaziyet almasıdır ki, güya kendisini yüksek farzedip itaatini ref eylemiş olur.
Böyle bir hal karşısında; فَعِظُوهُنَّ evvelâ;
Bunlara va'z u nasihat ediniz.
وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ saniyen;
Yataklarda mehcur bırakınız.
وَاضْرِبُوهُنَّ salisen; Hafifçe ve şeyn-âver olmıyacak bir surette biraz dövüveriniz.
Binaenaleyh فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلاَ تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلاً size itaat ederlerse artık taarruz için aleyhlerinde vesile aramayınız.» (Elmalılı Tefsiri 1348-1352)
Bununla beraber (4:128) âyetinde ise erkeğin kadına karşı nüfuzunu bahseder. Yani: Erkeğin ailesini kendisine uygun bulmaması ve uzaklaşmak istemesi meselesidir. Bu halde kadına, bazı haklarını feda ederek sulh istemesi ve aile nizamını bozmaması tavsiye ediliyor.